آجر احیایی

آجر احیایی و زرین فام در مرحله اول به صورت کاملا تصادفی و مشکل در پخت کوره ایجاد میشه که در قرن هفتم به اوج خودش از نظر تکنیک  رنگ های متنوع رسیده بود در قرن چهاردهم به کلی بدست فراموشی سپرده میشه و تکنیک های تولیدش هم از دست می روند.خوشبختانه در کتاب جواهرنامه نظامی  فرمولی از زرین فام بصورت مختصر و پیچیده پیدا میشه که در دهه اخیر توسط تعدا محدودی از استادکاران سفال و سرامیک هر کدام به روش ابداعی خودشان تولید و خوشبختانه روش احیا و ساخت آجر احیایی و زرین فام مجددا به چرخه تولید برگشته لازم به ذکره که طیف رنگی این تکنیک به روش و مواد اولیه که هر استاد کاری استفاده می کنه بستگی داره  تقریبا منحصر بفرد هستن.احیا در نتیجه ایجاد مونواکسید کربن در کوره و اکسیژن گیری از آجر هست که باعث میشه نانو ذرات فلز در اثر کمبود اکسیژن خودشون رو به سطح آجر برسونن و ایجاد فام فلزی قوس و قزحی در سطح آجر بکنند.

ویژگی های آجر احیایی

1. ظاهر و بافت طبیعی:
• یکی از مهم ترین ویژگی های آجر احیایی، داشتن ظاهری شبیه به آجرهای قدیمی است. این آجرها اغلب دارای رنگ های طبیعی و بافتی هستند که ظاهری کهنه و تاریخی را بازتاب می دهند. این ویژگی به معماران و طراحان کمک می کند تا در پروژه های بازسازی، بناهایی با جلوه ای اصیل و سنتی ایجاد کنند.
2. کیفیت و مقاومت بالا:
• آجرهای احیایی با استفاده از تکنولوژی های مدرن و مواد باکیفیت تولید می شوند. آجر احیایی مقاومت بالایی در برابر تغییرات جوی، رطوبت و عوامل فرسایشی دارند، بنابراین در بازسازی بناهای تاریخی که نیاز به دوام طولانی مدت دارند، بسیار کارآمد هستند.
3. قابلیت تنوع در اندازه و شکل:
• آجر احیایی در اندازه ها و اشکال متنوعی تولید می شوند. این تنوع به معماران امکان می دهد که در بازسازی بناهای تاریخی از انواع مختلف آجر استفاده کنند تا به طور دقیق با ساختار و شکل آجرهای قدیمی تطابق پیدا کنند.
4. رنگ های طبیعی و متنوع:
• آجرهای احیایی معمولاً در طیف وسیعی از رنگ های طبیعی تولید می شوند، از جمله قرمز، زرد، نارنجی، قهوه ای و خاکستری. این رنگ ها به دلیل استفاده از مواد طبیعی و فرآیند پخت ویژه به وجود می آیند و باعث می شوند که آجرهای احیایی با محیط اطراف خود به خوبی همخوانی پیدا کنند.

فرآیند تولید آجر احیایی

فرآیند تولید آجر احیایی از برخی جنبه ها شبیه به تولید آجرهای معمولی است، اما با دقت بیشتر در انتخاب مواد اولیه و فرآیند پخت به منظور ایجاد ظاهری سنتی و کهنه انجام می شود.

1. انتخاب مواد اولیه:
• مواد اولیه آجر احیایی معمولاً شامل خاک رس مرغوب و مواد معدنی دیگر است. این مواد باید به دقت انتخاب شوند تا بافت و رنگ آجر نهایی نزدیک به آجرهای تاریخی باشد.
2. فرآیند قالب گیری:
• قالب گیری آجر احیایی با استفاده از قالب های خاصی انجام می شود که به ایجاد ظاهر و بافتی قدیمی در آجر کمک می کنند. برخی از آجر احیایی حتی به صورت دستی قالب گیری می شوند تا هر آجر به طور منحصر به فرد تولید شود.
3. پخت در کوره های سنتی یا مدرن:
• پس از قالب گیری، آجرهای احیایی در کوره های مخصوصی پخته می شوند. بسته به نوع محصول نهایی و ویژگی های مورد نیاز، آجر احیایی ممکن است در کوره های سنتی و با دمای کمتر و مدت زمان بیشتر پخته شوند تا ظاهر کهنه تر و بافت نرم تری داشته باشند.

کاربردهای آجر احیایی

1. بازسازی و مرمت بناهای تاریخی:
• یکی از مهم ترین کاربردهای آجر احیایی، استفاده در بازسازی و مرمت بناهای تاریخی است. در این پروژه ها، نیاز است که ظاهر و ساختار بنا به شکل اولیه و سنتی خود بازگردد و آجر احیایی با ظاهر سنتی و بافت قدیمی خود بهترین گزینه برای این منظور است.
2. معماری سنتی و کلاسیک:
• در معماری سنتی و کلاسیک که بر حفظ اصالت و ارزش های تاریخی تأکید دارد، آجر احیایی به عنوان مصالح اصلی در دیوارها، طاق ها و نماهای خارجی ساختمان ها استفاده می شود.
3. معماری مدرن با الهام از طرح های تاریخی:
• در برخی از پروژه های معماری مدرن که از عناصر تاریخی الهام گرفته اند، آجرهای احیایی برای ایجاد جلوه ای که ترکیبی از سنت و مدرنیته باشد، به کار می روند. این آجرها در ترکیب با مواد مدرن مانند شیشه و فلز، زیبایی خاصی به ساختمان ها می بخشند.
4. ساختمان های عمومی و فرهنگی:
• در ساختمان های عمومی و فرهنگی مانند موزه ها، گالری ها و مراکز فرهنگی که هدف نمایش تاریخ و فرهنگ یک جامعه است، استفاده از آجر احیایی برای ایجاد فضای سنتی و تاریخی بسیار متداول است.

مزایای استفاده از آجر احیایی

1. حفظ اصالت بناهای تاریخی:
• آجر احیایی با ظاهر و بافت سنتی خود به معماران و طراحان این امکان را می دهد که در بازسازی بناهای تاریخی، اصالت و هویت فرهنگی آن ها را حفظ کنند.
2. دوام و طول عمر بالا:
• آجر های احیایی به دلیل مقاومت بالا در برابر شرایط جوی و عوامل محیطی، طول عمر بیشتری دارند و برای بازسازی بناهایی که نیاز به ماندگاری طولانی دارند، ایده آل هستند.
3. هماهنگی با محیط زیست:
• مواد اولیه آجرهای احیایی معمولاً از منابع طبیعی و قابل بازیافت هستند که باعث می شود این آجرها دوست دار محیط زیست باشند.

کلام آخر

آجر احیایی به عنوان یکی از مهم ترین مصالح در بازسازی بناهای تاریخی و سنتی، نقش بسیار مهمی در حفظ اصالت و هویت معماری ایرانی و اسلامی ایفا می کند. آجر های احیایی با ترکیب ظاهر سنتی و کهنه با تکنولوژی های مدرن، به معماران امکان می دهند که بناهایی زیبا، مقاوم و پایدار بسازند که نه تنها به حفظ تاریخ و فرهنگ کمک می کند، بلکه در معماری مدرن نیز جایگاه ویژه ای دارد.