History and developments of brick making in Iran
آجر، یکی از قدیمیترین مصالح ساختمانی جهان، در تمدن کهن ایران جایگاه ویژهای داشته است. ایرانیان باستان، پیش از بسیاری از ملتها، به خواص فنی و زیباییشناسی آجر پی بردند و آن را در معماری و شهرسازی بهکار گرفتند. در این مقاله با تاریخچه و سیر تحول آجرسازی در ایران آشنا میشویم؛ از دوران باستان تا تکنولوژیهای امروزی.
استفاده از آجر در ایران به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش بازمیگردد. در تمدن ایلام و بینالنهرین، آجرهای گلی و خشتی برای ساخت بناهای ابتدایی کاربرد داشتند. بعدها در دوره هخامنشیان، آجرهای پختهشده و لعابدار با دقت بالا تولید میشدند و در تزئین کاخها مانند تختجمشید بهکار میرفتند. در این دوران، ایرانیان به خوبی با مفاهیم مقاومت، زیبایی و ماندگاری آشنا بودند.
در دوره اسلامی، بهویژه قرون ۴ تا ۷ هجری قمری، هنر آجرکاری به اوج خود رسید. مساجد، منارهها و مدارس با آجرهای منقوش و هندسی تزئین میشدند. استادکاران ایرانی با استفاده از آجر، بدون رنگ یا گچ، نقشهای بسیار پیچیدهای را خلق میکردند؛ نمونههای برجسته این هنر در بناهایی مانند مسجد جامع اصفهان، گنبد سلطانیه و برجهای خرقان قابل مشاهدهاند.
در دوره صفویه، استفاده از کاشی و آجر لعابدار بهطور گستردهتری در نماها و فضاهای داخلی رواج یافت. آجر در کنار کاشی به خلق ترکیبهایی زیبا و متنوع کمک میکرد. در دوران قاجار، آجرکاری سنتی با الهام از اروپای آن زمان، وارد فاز جدیدی شد و نماهای آجری با تزیینات خاص قجری در خانهها و کاخها رواج یافت.
در قرن ۲۰ با گسترش صنعت و فناوری، تولید آجر وارد فاز صنعتی شد. کورههای سنتی جای خود را به کورههای تونلی و هوفمن دادند. شکل، اندازه و رنگ آجرها متنوعتر شد و علاوه بر آجر فشاری، آجر سفالی، آجر نما، آجر نسوز و آجرهای رنگی نیز وارد بازار شدند.
در سالهای اخیر، معماران ایرانی دوباره به آجر بهعنوان عنصری زیباشناسانه و بومی نگاه میکنند. پروژههایی مانند خانه آجری در کاشان یا مجتمع فرهنگی نیایش در تهران نمونههایی از تلفیق مدرنیته با هنر سنتی آجرکاری هستند.
آجر در ایران تنها یک مصالح ساختمانی نبوده، بلکه بخشی از هویت معماری ایرانی است. از بناهای باستانی تا معماری معاصر، آجر همواره نشاندهنده خلاقیت، هنر و دانش فنی ایرانیان بوده است. امروز با فناوریهای نوین، این میراث ارزشمند با شکل و کاربردی جدید، همچنان در قلب معماری ایران زنده است.
بایوکریت
فروش انواع کاشی و آجر لعاب دار با بهترین کیفیت و نازلترین قیمت | بایوکریت، آمیخته با هنر خاندان ابولحسنی
نظر خود را بیان کنید...